Başka hiçbir canlıda yaşamaz ve herhangi bir ortamda da üretilemez. Başka bir anlatımla, sıtma parazitini taşıyan insanların bulunup tedavi edilmesi hâlinde parazit ve sıtma hastalığı yeryüzünden silinebilir.Peki Plasmodium (Sıtma) Enfeksiyonları nedir? Nerelerde görülür? Sıtma enfeksiyonlarının bulaşma yolları nelerdir? Sıtma fenfeksiyonlarından korunma yolları nelerdir?

SITMA ENFEKSİYONLARI

İnsanda sıtma yapan parazitler, yalnızca insan vücudunda bulunur ve rezervuarı insandır.
Başka hiçbir canlıda yaşamaz ve herhangi bir ortamda da üretilemez. Başka bir anlatımla, sıtma parazitini taşıyan insanların bulunup tedavi edilmesi hâlinde parazit ve sıtma hastalığı yeryüzünden silinebilir.
Etken
Sıtma, Plazmodium adı verilen, tek hücreli ve hücre içi parazit ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır.
Parazit, esas olarak, karaciğer hücrelerini ve alyuvarları tutar.
İnsan kanı ile beslenen sivrisinekler tarafından, hasta ya da paraziti taşıyan insandan alınarak sağlam insanlara taşınır ve onları da hastalandırır.

SITMA ENFEKSİYONU NERELERDE GÖRÜLÜR

Etken
Sıtma parazitinin; P. vivax, P. malariae, P. falsiparum ve P. ovale olmak üzere dört ayrı türü vardır.
Bunlardan P. vivax, üç günde bir nöbet veren (tersiyana sıtması) türdür. Ölümcüllüğü en az olan sıtmayı yapar. Bu nedenle de, benign sıtma olarak da adlandırılır.
Türkiye’de en sık görülen tür P. vivax’tır.

SITMA ENFEKSİYONUNUN BULAŞMA YOLLARI

Bulaşma yolları
Sıtmanın esas bulaşma yolu sivrisinektir (Anofel). Parazit yaşamının bir evresini sivrisinekte geçirmek zorundadır ve sivrisinek sıtma paraziti için bir ara konakçıdır. Bu nedenle de ortamda sivrisinek olmaz ise sıtma parazitinin varlığını sürdürmesi olanaksızlaşır ve hastalık ortadan kalkar.
Sıtma paraziti, plasenta yolu ile fetüse geçebilir. Bu geçişe bağlı olarak, fetüs ölümleri (ölü doğum), düşük, erken doğum ve yeni doğan sıtması oluşur. Bu nedenle de, gebelerde sıtmanın daha titiz izlenmesi ve tedavi edilmesi gerekir.
Sıtmada, kan ve kan ürünleri ile geçiş de söz konusudur (bu yolla oluşan sıtmaya edinsel sıtma denir). Sıtma parazitini taşıyanlardan yapılan, kan transfüzyonu, organ nakli ve yan yana (çift masa) cerrahi müdahale gibi durumlarda edinsel sıtma oluşabilir.

SITMA ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMA YOLLARI

Üşüme-titreme (soğuk) evresi, Yüksek ateş (sıcak) evresi, Terleme evresi olan bir hastalıktır.
Korunma
Sıtmadan korunma ve hastalığın kontrol altına alınmasında başlıca iki yol bilinmektedir.
Bunlardan birisi, çevredeki sivrisinekleri yok etmek suretiyle bulaşmayı engelleme/kesme yani sivrisinek mücadelesidir.
Diğeri ise sıtma paraziti taşıyan insanları bulup tedavi etmek suretiyle, kaynak yok etmedir.